April 2018 – Ruth de Waal, directeur van kinderopvangorganisatie SKBNM en pedagoge, vertelt waarom het belangrijk is om kinderen veel speelruimte te geven en af en toe ook risico’s te laten nemen.
Klimmen in hoge bomen, takken ‘slijpen’ met een zakmes, hard fietsen…. Allemaal dingen waarbij menig ouder zijn hart zal vasthouden. Ook in de kinderopvang zien we kinderen ‘risicovol spelen’. En ook voor ons is het soms moeilijk hoe daar mee om te gaan; laat je kinderen hun gang gaan, omdat ze er van leren, of verbied je het om risico’s uit te sluiten?
Grote en kleine risico’s
Sinds januari werken we in de kinderopvang met een nieuwe wet: de wet Innovatie Kwaliteit Kinderopvang. Eén van de pijlers van de wet is ‘veiligheid en gezondheid’ en daarbinnen wordt gesteld dat we grote risico’s moeten vermijden en kinderen moeten leren omgaan met kleine risico’s.
Deze richtlijn kun je één op één kopiëren naar je thuissituatie. Grote risico’s probeer je te vermijden; als je kleine kinderen hebt, zet je de schoonmaakmiddelen buiten bereik, beveilig je de stopcontacten en doe je het tuinhek goed dicht. Daarnaast houd je je kind natuurlijk in het oog en leer je hem of haar omgaan met kleine risico’s. Probeer niet alles te verbieden of de hele tijd te waarschuwen. Een schaar of mes kan gevaarlijk zijn, dus leg je het op een veilige plek en léér je je kind ermee om te gaan.
Fietsen is ook een goed voorbeeld. Een steeds grotere groep kinderen blijkt te weinig fietservaring te hebben. Volgens een onderzoek van Veilig Verkeer Nederland vinden veel ouders het te gevaarlijk om kinderen door de drukke straten te laten fietsen. Terwijl het juist zo belangrijk is dat kinderen door te fietsen hun verkeersinzicht ontwikkelen. De tijd dat ze zelf naar de middelbare school of naar de sportclub moeten of willen fietsen, komt onvermijdelijk.
Spelenderwijs grenzen verkennen
Kinderen ontwikkelen zich letterlijk met vallen en opstaan en ruimte om spelenderwijs grenzen te verkennen (en fouten te maken) is van essentieel belang. Láát je kind dus ‘risicovol’ spelen. Zo leert hij of zij angst te overwinnen en groeit het zelfvertrouwen, de zelfredzaamheid en het doorzettingsvermogen. Een goede balans tussen vrijheid geven en beschermen vind je simpelweg door uitproberen en opbouwen. Kijk naar wat je kind leuk vindt en kijk goed naar wat het al kan. Neem eens wat meer afstand en bedenk “wat kan er gebeuren?” Natuurlijk kun je ingrijpen als je bang bent dat je kind zich zal bezeren. Maar leg dan wel uit waarom je dat doet zodat je kind ervan kan leren. Geef hem of haar de ruimte om te spelen en grenzen te verleggen. Het avontuur wacht op jullie!